Bắt đầu từ ngày 1/1/2025, Thông tư 02/2023/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ chính thức hết hiệu lực. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho hệ thống ngân hàng, đặc biệt là những tổ chức tín dụng có danh mục nợ tái cơ cấu lớn liên quan đến lĩnh vực bất động sản.
>> Phân tích tiềm năng BĐS nhanh chóng với công cụ phân tích đầu tư – hỗ trợ quyết định chính xác
Thực trạng nợ xấu và tác động khi Thông tư 02 hết hiệu lực
Tính đến nay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn chưa đưa ra thông báo về việc gia hạn chính sách cơ cấu nợ, điều này làm gia tăng khả năng các ngân hàng phải đối mặt với những khoản nợ xấu phát sinh từ các khoản vay đã được cơ cấu trước đây.
Theo đánh giá từ VIS Rating, tác động của việc dừng cơ cấu nợ có thể không quá nghiêm trọng đối với toàn hệ thống, bởi tốc độ hình thành nợ xấu đã chậm lại khi dòng tiền hoạt động của doanh nghiệp và cá nhân vay vốn cải thiện trong năm 2024. Tuy nhiên, đối với một số ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu thấp và danh mục nợ tái cơ cấu lớn, áp lực xử lý nợ có thể trở thành bài toán khó.
Khi Thông tư 02 hết hiệu lực, các ngân hàng buộc phải ghi nhận đầy đủ chi phí tín dụng đối với các khoản nợ đã tái cơ cấu. Mặc dù những ngân hàng có quy mô lớn và danh mục nợ lành mạnh có thể kiểm soát tác động này, nhưng các ngân hàng có tỷ trọng nợ bất động sản cao, đặc biệt là những đơn vị có khách hàng vay vốn là các chủ đầu tư đang gặp vướng mắc pháp lý hoặc tồn kho dự án, sẽ gặp khó khăn đáng kể. VPBank là một trong những trường hợp điển hình khi có danh mục nợ tái cơ cấu đáng kể và tỷ lệ bao phủ nợ xấu ở mức thấp.
Rủi ro trong lĩnh vực bất động sản và tác động đến hệ thống tài chính
Chuyên gia phân tích từ VIS Rating nhận định, dù thị trường bất động sản đã có những tín hiệu phục hồi từ cuối năm 2024, nhưng vẫn còn nhiều doanh nghiệp địa ốc gặp khó khăn trong việc xử lý các vấn đề pháp lý cũng như tìm kiếm nguồn vốn để tiếp tục triển khai dự án. Điều này ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của các chủ đầu tư, gia tăng rủi ro cho hệ thống ngân hàng.
Theo số liệu từ NHNN, tổng nợ có vấn đề trong hệ thống tài chính, bao gồm nợ xấu nội bảng, nợ tái cơ cấu và trái phiếu VAMC, hiện ở mức 6,9% tổng dư nợ tín dụng tính đến cuối tháng 6/2024. Mặc dù tốc độ phát sinh nợ xấu đã chậm lại trong ba quý đầu năm 2024, nhưng áp lực đối với các ngân hàng vẫn rất lớn khi chính sách hỗ trợ không còn hiệu lực.
Bên cạnh đó, một số ngân hàng thương mại như Techcombank (TCB), ACB, HDBank, VIB đã chủ động giảm danh mục nợ tái cơ cấu, giúp hệ thống tài chính duy trì sự ổn định trong giai đoạn chuyển tiếp. Tuy nhiên, đối với những ngân hàng có tỷ lệ dư nợ BĐS cao và chưa kịp điều chỉnh danh mục tín dụng, áp lực sẽ lớn hơn do chi phí tín dụng dự báo tăng nhẹ.
Triển vọng năm 2025: Xu hướng nợ xấu và chiến lược của ngân hàng
Theo khảo sát của NHNN, trong quý I/2025, tỷ lệ nợ xấu dự báo tiếp tục có xu hướng giảm so với quý IV/2024. Công ty Chứng khoán TPBank (TPS) cũng đưa ra dự báo rằng tỷ lệ nợ xấu có thể giảm xuống 1,8% trong năm 2025, nhờ vào những biện pháp kiểm soát rủi ro chặt chẽ hơn và sự cải thiện trong chất lượng tài sản của các ngân hàng.
Tuy nhiên, một vấn đề đáng lưu ý là bộ đệm dự phòng rủi ro tại nhiều ngân hàng không còn dày như trước. Điều này có thể khiến chi phí tín dụng tăng lên, tạo thêm áp lực lên hệ thống tài chính. Các ngân hàng vẫn cần tập trung xử lý các khoản nợ xấu, đặc biệt là những khoản liên quan đến bất động sản – một lĩnh vực đang trong quá trình tái cơ cấu mạnh mẽ.
Nhìn chung, dù việc dừng cơ cấu nợ có thể tạo ra một số áp lực ngắn hạn, nhưng xét về dài hạn, đây là bước đi cần thiết để thị trường tín dụng vận hành minh bạch và bền vững hơn. Các ngân hàng cần chủ động điều chỉnh chiến lược, tăng cường quản lý rủi ro, đồng thời tận dụng những tín hiệu tích cực từ sự phục hồi của thị trường bất động sản để giảm thiểu áp lực từ nợ xấu.
>> Tìm cơ hội đầu tư với tin đăng mới nhất tại Muanha.xyz
** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Muanha.xyz thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.