Việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của người dân và chính quyền địa phương trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 có hiệu lực. Tuy nhiên, cơ chế thu tiền sử dụng đất sau khi chuyển mục đích đang tạo ra nhiều bất cập, gây áp lực lớn đến tài chính của người dân. Trước thực trạng này, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã yêu cầu rà soát, sửa đổi các quy định liên quan nhằm bảo đảm công bằng, rõ ràng và giảm gánh nặng cho người sử dụng đất.
Tiền sử dụng đất tăng đột biến khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở
Theo các quy định hiện hành, khi chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở, người dân phải nộp toàn bộ phần chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và giá đất ở. Cơ chế thu này khác biệt so với trước, khi người dân chỉ phải nộp 30-50% phần chênh lệch. Bên cạnh đó, bảng giá đất tại nhiều tỉnh, thành phố được điều chỉnh tăng đã khiến mức tiền sử dụng đất tăng vọt, có trường hợp gấp nhiều lần so với trước.
Tại cuộc họp với các bộ, ngành và 17 địa phương chiều ngày 5/8, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã chỉ ra rằng: cần có căn cứ rõ ràng cho khoản thu này, đồng thời xem xét việc điều chỉnh theo hướng giảm nhẹ để tránh gây khó khăn cho người dân.
Phó thủ tướng nhấn mạnh đến tính công bằng và khoan sức dân khi xác định tiền sử dụng đất. Cụ thể, ông đề xuất cần phân biệt các nhóm người sử dụng đất:
-
Người dân có nhu cầu ở thực, mua đất lần đầu để xây dựng nhà ở thì cần áp dụng mức thu phù hợp với khả năng chi trả, đảm bảo quyền lợi và khả năng tiếp cận đất đai.
-
Trường hợp đầu cơ, bỏ hoang đất hoặc chậm triển khai dự án thì cần có chính sách xử lý khác biệt, đảm bảo tính răn đe và hiệu quả sử dụng tài nguyên đất đai.
Ngoài ra, ông yêu cầu phân định rõ trách nhiệm giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, nhằm tránh tình trạng lãng phí tài nguyên và dồn gánh nặng tài chính cho người dân khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở.
>> Tin vui: Hàng trăm phường TP.HCM được xây nhà không cần giấy phép từ 8/2025
Đề xuất sửa đổi Nghị định: Áp dụng tỷ lệ phần trăm, hỗ trợ hộ nghèo
Theo dự thảo sửa đổi Nghị định 103 về tiền sử dụng đất, Bộ Tài chính đề xuất cơ chế tính theo tỷ lệ phần trăm chênh lệch giá đất, dao động trong khoảng 30-50%, thay vì nộp toàn bộ phần chênh như hiện tại. Điều này đồng nghĩa với việc người dân chuyển đổi đất có thể được hưởng lại cách tính cũ, giảm đáng kể áp lực tài chính.
Chính phủ cũng giao cho HĐND cấp tỉnh quyền quyết định mức thu cụ thể, dựa trên tình hình thực tế tại địa phương. Đặc biệt, các địa phương có thể chủ động xây dựng chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất cho người nghèo hoặc cư dân ở vùng khó khăn.
Song song, Nghị định 104 về quản lý quỹ phát triển đất cũng được đề xuất sửa đổi, tập trung vào quản lý thu – chi, ứng vốn và cơ chế tái định cư. Việc này nhằm tăng hiệu quả hoạt động của quỹ, phục vụ tốt hơn cho công tác thu hồi đất và hỗ trợ người bị ảnh hưởng bởi các dự án.
Kết luận tại cuộc họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh rằng, Luật Đất đai 2024 đã thể hiện nhiều bước cải cách tiến bộ, song nếu các nghị định hướng dẫn không đủ rõ ràng, dễ hiểu thì sẽ gây ra ách tắc trong quá trình triển khai tại địa phương.
Ông đề nghị các bộ, ngành tiếp tục rà soát, bổ sung quy định theo hướng dễ áp dụng, linh hoạt theo vùng miền, địa phương và phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội thực tế.
** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Muanha.xyz thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.