Vào chiều 30/11/2024, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về việc thí điểm các dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất. Với sự ủng hộ áp đảo từ đa số đại biểu, Nghị quyết này mở ra một hướng đi mới, hứa hẹn giải quyết những nút thắt lâu nay đang kìm hãm sự phát triển bền vững của ngành.
Nghị quyết chính thức có hiệu lực từ ngày 01/04/2025 và kéo dài trong vòng 5 năm, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư, rút ngắn thời gian và thủ tục pháp lý trong quá trình triển khai dự án.
Thị trường nhà ở thương mại còn gặp nhiều khó khăn
Trước khi Nghị quyết được thông qua, việc tiếp cận đất đai cho các dự án nhà ở thương mại gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do quy trình phức tạp, thủ tục hành chính rườm rà và thiếu tính minh bạch. Nhiều dự án bị trì hoãn hoặc dừng dang dở vì vướng mắc về pháp lý liên quan đến quyền sử dụng đất. Điều này dẫn đến tình trạng khan hiếm nguồn cung nhà ở thương mại, đẩy giá nhà lên cao và gây khó khăn cho người dân, đặc biệt là nhóm người thu nhập trung bình và thấp.
Bên cạnh đó, việc thiếu hụt quỹ đất dành cho nhà ở thương mại cũng là một vấn đề nan giải, đặc biệt ở các đô thị lớn. Một số khu vực, diện tích đất phù hợp bị chiếm dụng bởi các công trình khác, làm giảm khả năng đáp ứng nhu cầu nhà ở. Sự thiếu minh bạch trong quá trình lựa chọn dự án và phân bổ đất đai cũng dẫn đến tình trạng thiếu công bằng và gây ra sự bất bình trong xã hội.
Những khó khăn này đã ảnh hưởng trực tiếp đến người dân bởi giá nhà ở thương mại ngày một cao, lựa chọn nhà ở cũng hạn chế, thiếu sự đảm bảo về chất lượng nhà ở và pháp lý, gây ra tâm lý bất an cho người mua nhà và thiếu tin tưởng vào thị trường bất động sản.
Các dự án được phép thí điểm làm nhà ở thương mại
Nghị quyết về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất nhằm mục tiêu chính là tạo ra một cơ chế mới, linh hoạt hơn trong việc tiếp cận đất đai cho các dự án nhà ở thương mại, từ đó góp phần giải quyết tình trạng khan hiếm nhà ở và bình ổn giá cả.
4 dự án thực hiện thí điểm nhà ở thương mại
Dự án của tổ chức kinh doanh BĐS nhận quyền sử dụng đất: Đây là trường hợp doanh nghiệp hoàn toàn mới nhận quyền sử dụng đất để thực hiện dự án. Chính sách thí điểm sẽ tạo điều kiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian chờ đợi, góp phần đẩy nhanh tiến độ dự án.
Dự án của tổ chức kinh doanh BĐS đang có quyền sử dụng đất: Đối với các doanh nghiệp đã sở hữu đất, việc này tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng quy mô dự án, tối ưu hóa nguồn lực và tăng tính khả thi về mặt kinh tế.
Dự án của tổ chức kinh doanh BĐS đang có quyền sử dụng đất và nhận thêm quyền sử dụng đất: Đây là trường hợp kết hợp giữa hai trường hợp trên, cho phép các doanh nghiệp linh hoạt trong việc điều chỉnh quy mô dự án dựa trên nhu cầu thực tế và khả năng tài chính.
Dự án của tổ chức kinh doanh BĐS được các tổ chức đang sử dụng đất thành lập để thực hiện dự án nhà ở thương mại: Trường hợp này đặc biệt quan trọng trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường và tái cấu trúc đô thị. Việc di dời các cơ sở sản xuất, kinh doanh gây ô nhiễm để xây dựng nhà ở không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần cải thiện môi trường sống.
Không phải dự án nào cũng được thí điểm
Nghị quyết đã quy định rõ các dự án không thuộc phạm vi điều chỉnh, cụ thể là các dự án của tổ chức kinh doanh bất động sản nhận quyền sử dụng đất ở; hoặc đang có quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác. Những dự án này sẽ tiếp tục được thực hiện theo quy định của Luật Đất đai hiện hành.
Việc chuyển quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án thí điểm được thực hiện một cách minh bạch và tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật hiện hành. Quá trình này sẽ được thực hiện thông qua việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo đúng quy định.
Nếu trong khu đất, thửa đất thực hiện thí điểm có diện tích đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý nhưng không thể tách thành dự án độc lập, thì diện tích này sẽ được đưa vào tổng diện tích đất để lập dự án. Nhà nước sẽ tiến hành thu hồi để giao hoặc cho thuê cho nhà đầu tư mà không cần thông qua hình thức đấu giá, đấu thầu, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các nhà đầu tư.
Các dự án cần đảm bảo điều kiện tham gia thí điểm
Khu, thửa đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, hoặc quy hoạch xây dựng, đô thị đã được phê duyệt. Đặc biệt, khu, thửa đất phải nằm trong danh mục do Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh thông qua, đảm bảo tính hợp pháp và tính khả thi của dự án.
Dự án phải nằm trong khu vực đô thị và không thuộc diện phải thu hồi để phục vụ các công trình công cộng. Thêm nữa, dự án thí điểm cần có tối đa 30% diện tích đất ở tăng thêm trong kỳ quy hoạch (so với hiện trạng sử dụng đất) theo phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai của quy hoạch tỉnh đến năm 2030. Điều này nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển nhà ở và quy hoạch tổng thể của địa phương.
UBND cấp tỉnh sẽ có trách nhiệm xem xét và cấp phép cho tổ chức kinh doanh bất động sản nhận chuyển quyền sử dụng đất. Bên cạnh đó, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về đất đai, pháp luật về nhà ở, kinh doanh bất động sản và đầu tư. Sự minh bạch và tuân thủ pháp luật là yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của chương trình thí điểm này.
Cuối cùng, đối với trường hợp đất có nguồn gốc từ quốc phòng, an ninh, việc chuyển quyền sử dụng đất cần phải có văn bản chấp thuận của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an, đảm bảo an ninh quốc gia và tuân thủ các quy định đặc thù.
Thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại trên phạm vi toàn quốc
Nghị quyết này không thay thế mà bổ sung vào các quy định hiện hành của Luật Đất đai, tạo ra một kênh bổ sung để các nhà đầu tư có thể tiếp cận nguồn đất đai.
Việc thí điểm được thực hiện trên phạm vi toàn quốc nhằm đảm bảo tính đồng bộ, công bằng và tránh tình trạng bất cập giữa các địa phương. Điều này cho phép các địa phương có nhu cầu phát triển nhà ở thương mại đều có thể áp dụng cơ chế mới này, thúc đẩy sự phát triển đồng đều hơn trên cả nước. Tuy nhiên, việc triển khai đồng loạt trên phạm vi toàn quốc cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt cơ sở pháp lý, nguồn lực và năng lực quản lý của các địa phương.
Nghị quyết có hiệu lực trong 5 năm, bắt đầu từ ngày 1/4/2025. Sau thời gian này, Chính phủ sẽ đánh giá kết quả thí điểm và đưa ra những điều chỉnh cần thiết. Các dự án đang trong quá trình thực hiện sẽ được tiếp tục cho đến khi hoàn thành, đảm bảo quyền lợi của các nhà đầu tư.
Kết luận
Nghị quyết về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất là một bước tiến quan trọng trong việc cải thiện thị trường nhà ở thương mại tại Việt Nam. Cơ chế này hứa hẹn giải quyết nhiều vướng mắc về đất đai, thúc đẩy phát triển nguồn cung nhà ở và bình ổn giá cả. Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý, nguồn lực và năng lực quản lý.
***Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:
Muanha.xyz thực hiện tài liệu này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước.
Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của tài liệu nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.
Chúng tôi xử lý thông tin dựa trên nguồn đáng tin cậy, nhưng chúng tôi không kiểm chứng nguồn tin và không đảm bảo tính chính xác.
Muanha.xyz sở hữu độc quyền tài liệu và nội dung bên trong. Tài liệu không được phép sao chép toàn bộ hoặc một phần mà không có sự đồng ý của Muanha.xyz.
>> Xem thêm: