Trong bối cảnh Việt Nam hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, câu hỏi tại sao phải sáp nhập tỉnh đang trở thành tâm điểm chú ý. Theo Nghị quyết 60-NQ/TW năm 2025, việc sáp nhập các tỉnh nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, tối ưu hóa nguồn lực và tạo không gian phát triển kinh tế – xã hội trăm năm.
Tại sao phải sáp nhập tỉnh?
Việc sáp nhập tỉnh là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được đề cập trong Văn kiện Đại hội XIII và Nghị quyết 27-NQ/TW, nhằm xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiệu quả hơn. Dưới đây là những lý do chính giải thích tại sao cần sáp nhập tỉnh trong giai đoạn hiện nay:
Tinh gọn bộ máy hành chính
Theo ông Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, số lượng 63 tỉnh, thành phố hiện nay là quá lớn, gây cồng kềnh cho bộ máy hành chính và tốn kém ngân sách. Việc sáp nhập tỉnh sẽ giảm số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh xuống còn 34, giúp tinh giản biên chế, giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia.
TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nhấn mạnh rằng bộ máy hành chính cồng kềnh khiến nhiều tỉnh quy mô nhỏ khó thu hút đầu tư lớn và thiếu tính liên kết vùng. Sáp nhập tỉnh sẽ tạo ra các đơn vị hành chính lớn hơn, có nguồn lực mạnh hơn để thực hiện các dự án phát triển quy mô lớn.
Tối ưu hóa nguồn lực phát triển
Nhiều tỉnh hiện nay có quy mô dân số và diện tích nhỏ, hạn chế khả năng cạnh tranh và phát triển kinh tế. Ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ, cho biết việc sáp nhập tỉnh được tính toán dựa trên quy mô, diện tích, dân số và dư địa phát triển của từng địa phương. Các tỉnh sau sáp nhập sẽ có tiềm năng kinh tế mạnh hơn, dễ dàng thu hút đầu tư và phát triển hạ tầng đồng bộ.
Ví dụ, việc sáp nhập Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình thành tỉnh Ninh Bình mới sẽ kết hợp thế mạnh kinh tế biển, công nghiệp và du lịch của các tỉnh, tạo động lực phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng.
Thúc đẩy liên kết vùng
Việt Nam hiện có 6 vùng kinh tế lớn: Trung du miền núi phía Bắc, Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Sáp nhập tỉnh giúp tăng cường liên kết giữa các địa phương trong cùng vùng, tạo ra không gian phát triển kinh tế – xã hội rộng mở hơn. Theo ông Trần Ngọc Chính, hạ tầng hiện đại như 3.000 km đường cao tốc và hệ thống cảng biển, sân bay là cơ sở vững chắc để triển khai sáp nhập, đảm bảo kết nối hiệu quả giữa các khu vực.
Đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển hiện đại
Hiện nay, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng với thế giới, đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế – xã hội cao. Các quy hoạch tổng thể quốc gia, vùng và không gian biển đã được hoàn thiện, tạo tiền đề cho việc tái cơ cấu đơn vị hành chính. Công nghệ thông tin và trình độ cán bộ được nâng cao giúp xóa bỏ rào cản khoảng cách, cho phép Trung ương giám sát và điều phối hiệu quả các tỉnh lớn hơn sau sáp nhập.
Sự khác biệt của sáp nhập tỉnh lần này
So với giai đoạn sau năm 1975, khi sáp nhập tỉnh mang nặng tính chính trị để đặt nền tảng cho phát triển đất nước sau thống nhất, lần sáp nhập này có nhiều điểm khác biệt:
- Nền tảng khoa học – công nghệ: Theo ông Trần Ngọc Chính, sự tiến bộ vượt bậc của khoa học – công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, giúp quản lý các đơn vị hành chính lớn hiệu quả hơn. Các hệ thống quản lý trực tuyến và dữ liệu số hóa hỗ trợ giám sát từ xa, giảm tầng nấc trung gian.
- Hạ tầng hiện đại: Hệ thống đường cao tốc, sân bay, cảng biển và đường sắt cao tốc giúp kết nối các tỉnh dễ dàng, xóa bỏ rào cản địa lý.
- Tầm nhìn chiến lược: Sáp nhập không chỉ nhằm tinh gọn bộ máy mà còn tạo không gian phát triển kinh tế – xã hội bền vững, hướng tới mục tiêu Việt Nam trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.
>> Xem thêm bài viết Sau sáp nhập còn thành phố Thủ Đức Không?
** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Muanha.xyz thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.