Khi giá đất không ngừng tăng cao và nguồn lực đất đai bị lãng phí, chính sách đánh thuế bất động sản thứ 2 và đất bỏ hoang đang được xem là công cụ quan trọng giúp Nhà nước điều tiết thị trường. Không chỉ góp phần hạn chế đầu cơ, chính sách này còn hướng đến mục tiêu sử dụng đất hiệu quả, tạo sự công bằng và bền vững trong quản lý tài nguyên quốc gia.
Theo Muanha.xyz, việc triển khai mức thuế này là xu thế tất yếu khi Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển minh bạch và hiện đại hóa thị trường bất động sản.
Đánh thuế bất động sản thứ 2 và đất bỏ hoang là cần thiết
Việc đánh thuế bất động sản thứ 2 và đất bỏ hoang được nhiều chuyên gia đồng tình, coi đây là bước đi phù hợp để ngăn chặn tình trạng đầu cơ, găm đất chờ tăng giá.
Tại buổi tiếp xúc cử tri ở khu vực Bắc sông Hồng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh tình trạng hàng trăm nghìn hecta đất bị bỏ hoang trong khi giá đất lại tăng chóng mặt, gây thất thoát lớn cho nền kinh tế. Ông khẳng định, Nhà nước sẽ áp dụng thuế nặng với đất không sử dụng để buộc chủ sở hữu phải khai thác hiệu quả, tránh lãng phí tài nguyên quốc gia.
Cần chế tài cụ thể để hạn chế tình trạng bỏ hoang đất đai
Luật sư Phạm Thanh Tuấn – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, hiện pháp luật về đất đai tuy có quy định xử lý hành vi chậm đưa đất vào sử dụng nhưng chưa đủ đồng bộ. Luật Đất đai 2013 và Luật Đất đai 2024 đều quy định doanh nghiệp được gia hạn tối đa 24 tháng nếu chậm triển khai dự án, sau đó Nhà nước sẽ thu hồi đất mà không bồi thường.
Tuy nhiên, đối với cá nhân, quy định mới chỉ áp dụng với đất nông nghiệp, chưa có chế tài tương tự cho đất ở hoặc đất phi nông nghiệp bị bỏ hoang.
Khoảng trống pháp lý trong chính sách thuế đất bỏ hoang
Điểm bất cập hiện nay là hệ thống thuế chưa quy định mức thuế cao hơn cho những người sở hữu đánh thuế bất động sản thứ 2 và đất bỏ hoang. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều người mua đất, mua nhà để trống, không khai thác, nhưng cũng không chịu mức thuế nào khác biệt. Đây là một “khoảng trống” cần sớm được lấp đầy để đảm bảo công bằng giữa người sử dụng đất thực tế và người đầu cơ.
Hệ thống dữ liệu quản lý đất đai trở thành thách thức lớn
Sau khi thống nhất quan điểm cần đánh thuế đất bỏ hoang, vấn đề đặt ra là làm sao để triển khai chính sách hiệu quả. Theo bà Giang Huỳnh – Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu Savills Việt Nam – việc thu thuế đất không sử dụng có thể mang lại lợi ích lớn, nhưng chỉ khi có hệ thống quản lý minh bạch và xác định rõ thế nào là “bỏ hoang”.
Xác định khái niệm “không sử dụng” là bước đi đầu tiên
Khó khăn lớn nhất trong việc triển khai thuế đất bỏ hoang nằm ở khâu xác định tình trạng “bỏ hoang”.
Trên thực tế, nhiều bất động sản không được khai thác ngay sau khi bàn giao không hẳn do đầu cơ, mà bởi những nguyên nhân khách quan như khó khăn về vốn, biến động thị trường cho thuê, vướng mắc pháp lý hoặc chậm trễ trong quá trình hoàn thiện hạ tầng khu vực.
Vì vậy, việc đưa ra khái niệm rõ ràng, có tiêu chí định lượng cụ thể về “đất bỏ hoang” là yêu cầu cấp thiết. Chỉ khi có cơ sở pháp lý thống nhất, cơ quan quản lý mới có thể phân biệt được giữa trường hợp đầu cơ cố ý và trường hợp bất khả kháng, từ đó đảm bảo tính công bằng cho người dân và doanh nghiệp.
Ngoài ra, cần có quy định về thời gian đất không sử dụng tối đa, tiêu chuẩn đánh giá mức độ khai thác và cơ chế giám sát liên tục để tránh tình trạng áp dụng thuế tùy tiện.
Cần hiện đại hóa dữ liệu đất đai để quản lý minh bạch
Thông tin về chủ sở hữu, thời gian sử dụng, tình trạng khai thác hay mục đích sử dụng đất vẫn còn rời rạc, lưu trữ thủ công ở nhiều cấp khác nhau. Việc này khiến cơ quan chức năng khó xác định được bất động sản nào bị bỏ hoang, thời gian bỏ hoang là bao lâu, và ai là người chịu trách nhiệm chính.
Để chính sách đánh thuế bất động sản thứ hai và đất bỏ hoang thực sự phát huy hiệu quả, cần xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia thống nhất về nhà và đất. Hệ thống này phải được kết nối giữa các cơ quan như thuế, tài nguyên môi trường, xây dựng và chính quyền địa phương. Khi dữ liệu được liên thông, Nhà nước sẽ dễ dàng kiểm soát biến động thị trường, theo dõi hành vi đầu cơ và xác định nhanh đối tượng phải chịu thuế.
Song song với đó, việc ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), bản đồ số và hệ thống định danh điện tử có thể giúp tự động hóa quá trình quản lý, giảm thiểu sai sót và tăng tính minh bạch.
Ngoài ra, dữ liệu mở về thị trường nhà đất cũng giúp người dân và nhà đầu tư tiếp cận thông tin dễ dàng hơn, từ đó góp phần hạn chế đầu cơ và nâng cao tính cạnh tranh lành mạnh trên thị trường.
Kết luận
Có thể thấy, đánh thuế bất động sản thứ 2 và đất bỏ hoang là bước đi cần thiết để hướng thị trường đến phát triển bền vững. Tuy nhiên, để chính sách thực sự hiệu quả, cần song song hoàn thiện hệ thống pháp lý, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai hiện đại và định nghĩa rõ ràng về “đất không sử dụng”.
***Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:
Muanha.xyz thực hiện tài liệu này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước.
Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của tài liệu nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.
Chúng tôi xử lý thông tin dựa trên nguồn đáng tin cậy, nhưng chúng tôi không kiểm chứng nguồn tin và không đảm bảo tính chính xác.
Muanha.xyz sở hữu độc quyền tài liệu và nội dung bên trong. Tài liệu không được phép sao chép toàn bộ hoặc một phần mà không có sự đồng ý của Muanha.xyz.
Xem thêm: