Thông tư 02, chính sách hỗ trợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đã chính thức hết hiệu lực từ tháng 1/2025. Điều này đồng nghĩa với việc các ngân hàng sẽ không còn được phép giãn nợ cho khách hàng theo chính sách này, đặt ra nhiều thách thức liên quan đến nợ xấu ngân hàng trong thời gian tới.
Nguyên nhân và tác động khi Thông tư 02 hết hiệu lực
Được triển khai từ tháng 5/2023 và kéo dài đến tháng 12/2024, Thông tư 02 đóng vai trò như một công cụ giúp khách hàng gặp khó khăn trong kinh doanh có thêm thời gian điều chỉnh tài chính. Tuy nhiên, với việc chính sách này chấm dứt, các ngân hàng buộc phải ghi nhận toàn bộ chi phí tín dụng đối với các khoản nợ tái cơ cấu, làm gia tăng áp lực lên chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng.
Báo cáo mới nhất của CTCP Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) cho biết, dù nợ xấu ngân hàng có thể tăng nhẹ, nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát nhờ sự phục hồi của dòng tiền doanh nghiệp trong suốt năm 2024.
Nợ xấu ngân hàng có thực sự đáng lo ngại?
Theo số liệu của NHNN, tổng nợ có vấn đề của hệ thống ngân hàng (bao gồm nợ xấu nội bảng, nợ tái cơ cấu và trái phiếu VAMC) duy trì ở mức 6,9% tổng dư nợ tín dụng tính đến tháng 6/2024. Chỉ số này đã ổn định sau khi tăng mạnh 2,7 điểm % trong giai đoạn 2022-2023.
>> Công cụ phân tích đầu tư bất động sản giúp đưa quyết định chính xác
Ngoài ra, tổng dư nợ được cơ cấu lại cũng giảm dần từ 1,2% cuối năm 2023 xuống 0,9% vào giữa năm 2024, phản ánh sự cải thiện trong khả năng trả nợ của khách hàng.
VIS Rating đánh giá, sau khi Thông tư 02 hết hiệu lực, một số ngân hàng vẫn sẽ gặp khó khăn trong việc xử lý các khoản nợ tái cơ cấu, đặc biệt là:
- Các ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu thấp và vẫn còn nhiều khoản vay chưa tất toán.
- Các tổ chức có dư nợ lớn trong lĩnh vực bất động sản, khi nhiều doanh nghiệp địa ốc vẫn chưa phục hồi hoàn toàn do vướng mắc pháp lý và nhu cầu thị trường suy yếu.
Những ngân hàng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất
Dù phần lớn các ngân hàng thương mại lớn (ví dụ như Vietcombank, BIDV, VietinBank) có tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao, một số ngân hàng nhỏ vẫn đối diện với nhiều rủi ro. Các ngân hàng có khoản nợ tái cơ cấu đáng kể liên quan đến doanh nghiệp lớn hoặc có mức dự phòng thấp sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất khi phải ghi nhận chi phí tín dụng cao hơn.
VIS Rating lưu ý, các ngân hàng có dư nợ bất động sản lớn như TCB, ACB, HDB, VIB đã ghi nhận sự cải thiện trong năm 2024, song vẫn cần theo dõi diễn biến tiếp theo trong năm 2025. Đối với một số ngân hàng nhỏ như ABB, họ đang có kế hoạch giảm rủi ro cho vay để tập trung vào chất lượng tài sản, tuy nhiên điều này có thể ảnh hưởng đến biên lãi ròng.
Giải pháp nào giúp ngân hàng kiểm soát nợ xấu?
Sau khi Thông tư 02 hết hiệu lực, để duy trì sự ổn định, các ngân hàng sẽ phải triển khai hàng loạt giải pháp, bao gồm:
- Tăng cường trích lập dự phòng rủi ro, đảm bảo tỷ lệ bao phủ nợ xấu ở mức cao
- Siết chặt chính sách tín dụng, hạn chế cho vay đối với các lĩnh vực có rủi ro cao, đặc biệt là bất động sản
- Tận dụng các công cụ tài chính, như bán nợ cho VAMC hoặc tái cơ cấu danh mục đầu tư để giảm thiểu tác động từ các khoản nợ xấu
- Theo dõi sát sao sức khỏe tài chính của khách hàng, đảm bảo dòng tiền trả nợ được duy trì ổn định
VIS Rating nhận định, nếu nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ và dòng tiền doanh nghiệp cải thiện, nợ xấu ngân hàng trong năm 2025 sẽ vẫn trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, một số tổ chức có tỷ lệ nợ tái cơ cấu lớn sẽ phải đối diện với áp lực gia tăng chi phí tín dụng.
Thông tư 02 đã giúp nhiều khách hàng có thêm thời gian để xoay sở tài chính, song khi chính sách này hết hiệu lực, các ngân hàng sẽ phải đối diện với thực tế rằng nợ xấu có thể tăng nhẹ. Dù vậy, với những biện pháp kiểm soát rủi ro tài sản và sự phục hồi của nền kinh tế, các chuyên gia tin rằng hệ thống ngân hàng sẽ không rơi vào tình trạng quá tải về nợ xấu như giai đoạn 2022-2023.
Các ngân hàng cần tiếp tục theo dõi sát sao tình hình tài chính của khách hàng, đồng thời có kế hoạch dự phòng thích hợp để đảm bảo sự ổn định và bền vững trong dài hạn.
** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Muanha.xyz thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.