Hiện nay, nhu cầu gia tăng tài chính của mỗi cá nhân không còn phụ thuộc hoàn toàn vào công việc chính mà còn có thêm nhiều nguồn thu nhập thụ động khá. Đây được xem là nguồn tiền bạn có thể kiếm được mà không cần phải bỏ ra quá nhiều công sức hay thời gian mỗi ngày.
Vậy thu nhập thụ động thực chất là gì? Có những cách nào để tạo ra dòng tiền này? Và đâu là những khoản thu nhập chịu thuế phổ biến hiện nay? Cùng Muanha.xyz tìm hiểu chi tiết hơn nhé!
Thu nhập thụ động là gì?
Thu nhập thụ động là khoản tiền bạn có thể kiếm được một cách đều đặn mà không cần dành quá nhiều thời gian hay công sức mỗi ngày để duy trì. Đây là hình thức thu nhập không đòi hỏi bạn phải trực tiếp làm việc liên tục như công việc toàn thời gian. Sau khi xây dựng hoặc đầu tư ban đầu, bạn có thể “ngồi không cũng có tiền về”.
Lợi ích của việc tạo ra thu nhập thụ động
Thu nhập thụ động không chỉ đơn thuần là nguồn tài chính bổ sung, mà còn mang lại nhiều giá trị thiết thực trong cuộc sống hiện đại.
Tăng cường sự ổn định tài chính
Thu nhập thụ động giúp bạn có thêm nguồn tài chính đều đặn, góp phần giảm bớt áp lực từ công việc chính và hỗ trợ bạn chủ động hơn trong việc chi tiêu, tiết kiệm hoặc đầu tư lâu dài.
Chủ động về mặt thời gian
Thay vì bị bó buộc vào lịch trình làm việc cố định, bạn sẽ có nhiều thời gian hơn để theo đuổi sở thích, chăm lo cho gia đình hoặc phát triển các dự định cá nhân khác mà không lo ảnh hưởng đến thu nhập.
Phân tán rủi ro tài chính
Khi bạn không còn phụ thuộc duy nhất vào một công việc hay một khoản thu, những biến động trong công việc hoặc thị trường sẽ không ảnh hưởng quá lớn đến tài chính cá nhân. Việc có nhiều nguồn thu nhập khác nhau là một cách bảo vệ an toàn cho tương lai.
Ví dụ phổ biến về các nguồn thu nhập thụ động
Dưới đây là một số hình thức thu nhập thụ động được nhiều người áp dụng:
- Cho thuê tài sản: Nếu bạn sở hữu bất động sản như căn hộ, nhà phố hay mặt bằng kinh doanh, bạn có thể cho thuê lại để nhận tiền thuê hàng tháng – một nguồn thu ổn định mà không cần bạn phải làm gì nhiều ngoài việc bảo trì định kỳ.
- Đầu tư sinh lời: Gửi tiền tiết kiệm ngân hàng, đầu tư cổ phiếu, trái phiếu hoặc các quỹ ETF đều có thể giúp bạn nhận được lãi suất hoặc cổ tức theo chu kỳ. Đây là hình thức vừa sinh lợi, vừa ít rủi ro nếu bạn lựa chọn đúng.
- Bản quyền nội dung: Những người sáng tạo nội dung – như nhạc sĩ, nhà văn hay nhà thiết kế – có thể kiếm tiền nhờ việc cấp phép sử dụng sản phẩm của mình. Mỗi lần sản phẩm được mua, phát hành hay sử dụng, họ sẽ được nhận tiền bản quyền.
- Tiếp thị liên kết (Affiliate Marketing): Bằng cách giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ của người khác qua website, blog hoặc mạng xã hội, bạn có thể nhận hoa hồng từ mỗi đơn hàng phát sinh qua liên kết cá nhân.
Người lao động có thể tạo thu nhập thụ động bằng cách nào?
Với nhu cầu gia tăng thu nhập và giảm bớt sự phụ thuộc vào công việc toàn thời gian, ngày càng nhiều người lao động tìm đến các hình thức thu nhập thụ động. Dưới đây là những phương án khả thi và đang được áp dụng rộng rãi:
Kinh doanh online
- Mở cửa hàng trên nền tảng thương mại điện tử: Bạn có thể kinh doanh sản phẩm qua các sàn như Shopee, Lazada hoặc qua mạng xã hội. Hình thức dropshipping giúp bạn bán hàng mà không cần tồn kho hoặc xử lý giao hàng.
- Phân phối sản phẩm kỹ thuật số: Những mặt hàng như sách điện tử, tài liệu học tập, ứng dụng hoặc khóa học online thường chỉ cần tạo một lần nhưng có thể bán nhiều lần mà không phát sinh thêm chi phí vận hành.
Đầu tư tài chính
- Gửi tiết kiệm: Dành một phần thu nhập để gửi ngân hàng sẽ giúp bạn có lãi suất định kỳ, phù hợp với người ưa chuộng hình thức đầu tư an toàn.
- Giao dịch cổ phiếu: Đầu tư vào doanh nghiệp niêm yết, nắm giữ cổ phần và hưởng cổ tức hàng năm là một phương thức sinh lời lâu dài.
- Tham gia quỹ đầu tư: Nếu bạn không có thời gian theo dõi thị trường, việc ủy thác cho các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp là một giải pháp tiết kiệm công sức và vẫn đảm bảo hiệu quả đầu tư.
Khai thác tài sản có sẵn
- Bất động sản cho thuê: Việc cho thuê nhà, căn hộ, hoặc mặt bằng kinh doanh có thể mang lại dòng tiền ổn định mỗi tháng.
- Cho thuê phương tiện di chuyển: Xe ô tô hoặc xe máy không dùng thường xuyên hoàn toàn có thể trở thành nguồn thu nhập nếu được cho thuê hợp lý.
Làm tiếp thị liên kết
Bằng cách quảng bá hàng hóa, dịch vụ của người khác trên các nền tảng số, bạn có thể nhận hoa hồng từ mỗi giao dịch được tạo ra qua đường dẫn cá nhân.
Tạo nội dung số
- Viết blog hoặc quay video: Xây dựng kênh nội dung chất lượng trên blog cá nhân, YouTube, TikTok… có thể giúp bạn kiếm được từ quảng cáo, hợp tác thương hiệu hoặc sản phẩm đồng hành.
- Bản quyền tác phẩm: Những sản phẩm do bạn sáng tạo như âm nhạc, sách, ảnh, video, nếu được mua bản quyền hoặc sử dụng lại, sẽ giúp bạn nhận được thù lao theo từng lượt khai thác.
Cung cấp dịch vụ trên nền tảng số
- Cộng tác viên viết nội dung: Nhiều doanh nghiệp, website thuê người viết bài định kỳ, bạn có thể nhận dự án và làm việc từ xa.
- Làm dịch thuật: Nếu giỏi ngoại ngữ, bạn có thể nhận bản dịch tài liệu, sách hoặc các bài viết từ nhiều nguồn khác nhau để kiếm thêm thu nhập.
Thiết kế khóa học online
Với chuyên môn sẵn có, bạn có thể xây dựng các khóa học online và đưa lên các nền tảng như Udemy, Coursera hoặc Teachable. Khi học viên đăng ký học, bạn sẽ nhận được khoản thu tương ứng.
Các khoản thu nhập chịu thuế TNCN của người lao động hiện nay
Theo quy định tại khoản 2 Điều 2 của Thông tư 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 92/2015/TT-BTC), các khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công mà người lao động nhận được đều có thể là đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân, bao gồm:
Tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp liên quan
Đây là khoản thu nhập chính, được trả bằng tiền hoặc hiện vật, bao gồm cả các khoản được tính như tiền công, tiền lương, như lương khoán, tiền làm thêm giờ, phụ cấp theo giờ công,…
Người lao động nhận các khoản phụ cấp, trợ cấp ngoài một số trường hợp được miễn (như trợ cấp cho người có công, trợ cấp một lần theo quy định về an sinh xã hội…) đều phải tính vào thu nhập chịu thuế.
Các khoản thù lao phát sinh từ hoạt động nghề nghiệp
Bao gồm thu nhập từ việc làm đại lý bán hàng, môi giới, nghiên cứu khoa học, viết báo, giảng dạy, biểu diễn nghệ thuật, quảng cáo, thể thao và các dịch vụ khác mang tính chất chuyên môn.
Khoản thu từ việc tham gia tổ chức, ban quản lý, hội đồng
Người lao động nhận tiền nhờ tham gia vào hoạt động của hội đồng quản trị, ban kiểm soát, hội đồng chuyên môn, ban quản lý dự án, các hiệp hội chuyên ngành… đều phải tính khoản này vào thu nhập chịu thuế.
Các lợi ích khác không phải là tiền lương nhưng do người sử dụng lao động chi trả
Ví dụ như chi phí nhà ở, xe đưa đón, phí hội viên, vé du lịch, thẻ quà tặng… Những khoản này dù không chi trả trực tiếp bằng tiền mặt vẫn bị coi là thu nhập chịu thuế nếu không nằm trong danh mục miễn giảm.
Tiền thưởng dưới mọi hình thức
Người lao động nhận thưởng, dù là tiền mặt, hiện vật hay thưởng bằng cổ phiếu, đều được tính vào thu nhập chịu thuế, trừ một số trường hợp được miễn như:
- Thưởng gắn với danh hiệu thi đua, huân chương, bằng khen do Nhà nước trao tặng theo quy định về khen thưởng.
- Giải thưởng trong nước hoặc quốc tế được Nhà nước Việt Nam công nhận.
- Thưởng từ sáng chế, phát minh, cải tiến kỹ thuật được cơ quan nhà nước xác nhận.
- Thưởng do phát hiện và tố cáo hành vi vi phạm pháp luật với cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Cách xác định kỳ tính thuế TNCN theo quy định hiện hành
Theo quy định tại Điều 7 của Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2012, kỳ tính thuế thu nhập cá nhân được chia thành nhiều loại tùy theo đối tượng người nộp thuế và loại thu nhập phát sinh:
Đối với cá nhân cư trú
Tính thuế TNCN theo năm
Áp dụng đối với các khoản thu từ hoạt động kinh doanh và từ tiền lương, tiền công. Người lao động hoặc cá nhân kinh doanh sẽ quyết toán thuế hàng năm trên tổng thu nhập sau khi trừ các khoản giảm trừ.
Tính thuế TNCN theo từng lần phát sinh
Được áp dụng với các khoản thu nhập không thường xuyên hoặc phát sinh không định kỳ, bao gồm:
Lợi tức từ việc đầu tư vốn
- Chuyển nhượng vốn (ngoại trừ khoản chuyển nhượng chứng khoán)
- Thu nhập từ bất động sản
- Trúng thưởng
- Bản quyền sở hữu trí tuệ
- Nhượng quyền thương mại
- Nhận thừa kế hoặc quà tặng
Tính thuế TNCN theo từng giao dịch hoặc theo năm
Áp dụng riêng đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán. Người nộp thuế có thể lựa chọn nộp thuế theo từng lần giao dịch hoặc tổng kết một lần vào cuối năm.
Đối với cá nhân không cư trú
Tất cả các khoản thu nhập chịu thuế đều được xác định kỳ tính thuế theo từng lần phát sinh. Nghĩa là, mỗi lần phát sinh thu nhập tại Việt Nam, cá nhân không cư trú phải kê khai và nộp thuế tương ứng ngay tại thời điểm đó.
Việc xác định kỳ tính thuế phù hợp với từng loại thu nhập và tình trạng cư trú của người nộp thuế là cơ sở để thực hiện nghĩa vụ thuế chính xác và đúng hạn.
Kết luận
Thu nhập thụ động đang trở thành giải pháp tài chính bền vững giúp người lao động giảm phụ thuộc vào lương chính và hướng đến tự do tài chính. Tuy nhiên, để xây dựng được dòng tiền này, bạn cần có chiến lược dài hạn, kiên trì và hiểu rõ các quy định liên quan đến thuế để không bị vướng pháp lý.
***Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:
Muanha.xyz thực hiện tài liệu này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước.
Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của tài liệu nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.
Chúng tôi xử lý thông tin dựa trên nguồn đáng tin cậy, nhưng chúng tôi không kiểm chứng nguồn tin và không đảm bảo tính chính xác.
Muanha.xyz sở hữu độc quyền tài liệu và nội dung bên trong. Tài liệu không được phép sao chép toàn bộ hoặc một phần mà không có sự đồng ý của Muanha.xyz.
>> Xem thêm: